宋文  苏轼  《古文观止》

shì měi dú shī zhì chī xiāo dú shū zhì jūn shì cháng qiè bēi zhōu gōng zhī bú yù jí guān shǐ jiàn kǒng zǐ è yú chén cài zhī jiān ér xián gē zhī shēng bù jué yán yuān zhòng yóu zhī tú xiāng yǔ wèn dá fū zǐ yuē fěi sì fěi hǔ shuài bǐ kuàng yě wú dào fēi yé wú hé wéi yú cǐ yán yuān yuē fū zǐ zhī dào zhì dà gù tiān xià mò néng róng suī rán bù róng hé bìng bù róng rán hòu jiàn jūn zǐ fū zǐ yóu rán ér xiào yuē huí shǐ ěr duō cái wú wéi ěr zǎi fú tiān xià suī bù néng róng ér qí tú zì zú yǐ xiāng lè rú cǐ nǎi jīn zhī zhōu gōng zhī fù guì yǒu bù rú fū zǐ zhī pín jiàn fú yǐ shào gōng zhī xián yǐ guǎn cài zhī qīn ér bù zhī qí xīn zé zhōu gōng shuí yǔ lè qí fù guì ér fū zǐ zhī suǒ yǔ gòng pín jiàn zhě jiē tiān xià zhī xián cái zé yì zú yǐ lè hū cǐ yǐ 　　　　shì qī bā suì shí shǐ zhī dú shū wén jīn tiān xià yǒu ōu yáng gōng zhě qí wéi rén rú gǔ mèng kē hán yù zhī tú ér yòu yǒu méi gōng zhě cóng zhī yóu ér yǔ zhī shàng xià qí yì lùn qí hòu yì zhuàng shǐ néng dú qí wén cí xiǎng jiàn qí wéi rén yì qí piāo rán tuō qù shì sú zhī lè ér zì lè qí lè yě fāng xué wéi duì ǒu shēng lǜ zhī wén qiú dǒu shēng zhī lù zì duó wú yǐ jìn jiàn yú zhū gōng zhī jiān lái jīng shī yú nián wèi cháng kuī qí mén jīn nián chūn tiān xià zhī shì qún zhì yú lǐ bù zhí shì yǔ ōu yáng gōng shí qīn shì zhī shì bú zì yì huò zài dì èr jì ér wén zhī zhí shì ài qí wén yǐ wéi yǒu mèng kē zhī fēng ér ōu yáng gōng yì yǐ qí néng bù wéi shì sú zhī wén yě ér qǔ shì yǐ zài cǐ fēi zuǒ yòu wéi zhī xiān róng fēi qīn jiù wéi zhī qǐng zhǔ ér xiàng zhī shí yú nián jiān wén qí míng ér bù dé jiàn zhě yì zhāo wéi zhī jǐ tuì ér sī zhī rén bù kě yǐ gǒu fù guì yì bù kě yǐ tú pín jiàn yǒu dà xián yān ér wéi qí tú zé yì zú shì yǐ gǒu qí jiǎo yì shí zhī xìng cóng chē qí shù shí rén shǐ lǘ xiàng xiǎo mín jù guān ér zàn tàn zhī yì hé yǐ yì cǐ lè yě zhuàn yuē bú yuàn tiān bù yóu rén gài yōu zāi yóu zāi kě yǐ zú suì zhí shì míng mǎn tiān xià ér wèi bú guò wǔ pǐn qí róng sè wēn rán ér bú nù qí wén zhāng kuān hòu dūn pǔ ér wú yuàn yán cǐ bì yǒu suǒ lè hū sī dào yě shì yuàn yǔ wén yān

sū shì shàng méi zhí jiǎng shū

　　我每次读到《诗经》的《鸱枭》篇，读到《尚书》的《君奭》篇，经常暗自感叹周公不被世人理解。后来我读了《史记》，看到孔子在陈国和蔡国遭遇困厄，然而弹琴唱歌的声音却没有断绝的记述，颜渊、仲由等弟子和孔子相互问答。孔子说：并非犀牛，并非老虎，却奔逃于荒野之上，难道我推行的道义不正确吗，为何我会落到这般田地？颜渊说：老师您推行的道义太宏大，所以天下没有人可以接受。即使这样，道义不被接受又有什么可忧虑的呢？不被接受，才更能显出您是君子。孔子轻松地笑道：颜回，假如你有很多财富，我就会做你的管家。天下人虽然不能接受孔子的道义，但他和弟子们居然能够感到满足，彼此相处快乐。我现在才知道周公的富贵比不上孔子的贫贱。凭借召公的贤明，管叔、蔡叔的亲近，还不能理解周公的心思，那么周公与谁共享那富贵的欢乐呢？而与孔子共同过着贫贱生活的人，都是天下的贤能之士，这就足够快乐了！

　　我七八岁的时候，才开始知道读书之事，听说当今天下有位欧阳公，他为人像古时的孟轲、韩愈那类人。又有一位梅公，和欧阳公交游往来，而且与他相互讨论文章，或发挥或商榷。后来我长大几岁，才能够阅读先生们的文章，想像先生们的为人，觉得他们应当能够摆脱世俗的乐趣而自得其乐。当时我正在学习讲究对偶声律的诗文，想谋得一些微薄的俸禄，自认为没有什么资格拜见诸位先生前辈。所以来到京城一年多，不曾登门拜访过。今年春天，天下的读书人汇集于礼部，您与欧阳公亲自主持考试。不料，我居然高中第二名。不久我又听说，您喜爱我的文章，认为有孟轲的文风，而欧阳公也因为我不做流于世俗的文章而录取我。所以，我得以位于及第之列，既不是先生的手下举荐我，也不是亲朋好友为我请托，而是之前十几年只听过名声而不得相见的人，朝夕之间其居然成为了我的知己。回来后我思量这件事，认为人不能苟且于富贵之中，但也不应徒劳于贫贱的生活。有大贤人在此而能成为他的门生，也足够使人找到依靠了。就算是一时侥幸做了大官，让数十个乘着车马的侍从跟随着，让乡里闾巷的百姓围观称赞，也不能代替这种与大贤人相知相遇的快乐啊！《左传》上说：不抱怨老天，不埋怨他人。因而以悠然自得的姿态，就可以尽享天年。您名满天下，而官衔不过五品。神态温和而没有怒色，文章宽厚淳朴而没有怨言，这一定有乐于此道的原因。对此我希望能够听到您的高见。

苏轼《上梅直讲书》