宋文  黄庭坚

shì zhī cái dé gài yì guó zé yuē guó shì nǚ zhī sè gài yì guó zé yuē guó sè lán zhī xiāng gài yì guó zé yuē guó xiāng zì gǔ rén zhī guì lán bú dài chǔ zhī zhú chén ér hòu guì zhī yě lán shèn sì hū jūn zǐ shēng yú shēn shān bó cóng zhī zhōng bú wèi wú rén ér bù fāng xuě shuāng líng lì ér jiàn shā lái suì bù gǎi qí xìng yě shì suǒ wèi dùn shì wú mèn bú jiàn shì ér wú mèn zhě yě lán suī hán xiāng tǐ jié píng jū yǔ xiāo ài bù shū qīng fēng guò zhī qí xiāng ǎi rán zài shì mǎn shì zài táng mǎn táng suǒ wèi hán zhāng yǐ shí fā zhě yě 　　　　rán lán huì zhī cái dé bù tóng shì hǎn néng bié zhī yú fàng làng jiāng hú zhī rì jiǔ nǎi jìn zhī qí zú gài lán sì jūn zǐ huì sì shì dà fū dà gài shān lín zhōng shí huì ér yì lán yě lí sāo yuē yú jì zī lán zhī jiǔ wǎn yòu shù huì zhī bǎi mǔ shì yǐ zhī bù dú jīn chǔ rén jiàn huì ér guì lán jiǔ yǐ lán huì cóng chū shì yǐ shā shí zé mào wò yǐ tāng míng zé fāng shì suǒ tóng yě zhì qí fā huā yí gàn yì huā ér xiāng yǒu yú zhě lán yí gàn wǔ qī huā ér xiāng bù zú zhě huì huì suī bú ruò lán qí shì jiāo zé yuǎn yǐ shì lùn yǐ wéi guó xiāng yǐ nǎi yuē dāng mén bù dé bù chú shān lín zhī shì suǒ yǐ wǎng ér bù fǎn zhě yé

huáng tíng jiān shū yōu fāng tíng jì

　　如果一个士人的才能和品德超过其他的士人，那么就称之为国士；如果一个女子的姿色超过其他的美女，那么就称之为国色；如果兰花的香味胜过其它所有的花那么就称之为国香。自古人们就以兰花为贵，并不是等到屈原赞兰花之后，人们才以它为贵的。兰花和君子很相似：生长在深山和贫瘠的丛林里，不因为没有人知道就不发出香味；在遭受雪霜残酷的摧残后，也不改变自己的本性。这就是所说的避世而内心无忧，不被任用而内心无烦闷。兰花虽然含着香味形状美好，但平时与艾蒿没有什么两样。一阵清风吹来，他的香气芬芳，远近皆知，这就是所说的藏善以待时机施展自己。

　　然而兰和蕙的才能和品德不相同，世人很少有能分辨出来的。我自己长期在外做官，于是完全知道兰和蕙的区别。大概兰花好似君子，蕙好像士大夫，大概山林中有十棵蕙，才有一棵兰。《离骚》中说：“我已经培植兰花九畹，又种下蕙百亩。”因此知道不仅如今是这样，楚人已经以蕙为贱以兰为贵很久了。兰和蕙到处都能生长，即使栽种在砂石的地方也枝繁叶茂，如果用热茶水浇灌就香气芬芳，这是它们相同的地方。等到它们开花，一枝干上就一朵花而香气扑鼻的是兰花，一枝干上有五七朵花但是香气不足的就是蕙。虽然蕙比不上兰花，但是与椒相比却远在椒之上。兰花被世人认为是国香，当权者却说“芳兰当门，不得不除”，这就是那些品德高尚的隐士纷纷远离当局而不返回的原因吧！

黄庭坚《书幽芳亭记》