宋文  苏轼

xiàng xī zhū yù guài zhēn zhī wù yǒu yuè yú rén zhī ěr mù ér bú shì yú yòng jīn shí cǎo mù sī má wǔ gǔ liù cái yǒu shì yú yòng ér yòng zhī zé bì qǔ zhī zé jié yuè yú rén zhī ěr mù ér shì yú yòng yòng zhī ér bú bì qǔ zhī ér bù jié xián bú xiào zhī suǒ dé gè yīn qí cái rén zhì zhī suǒ jiàn gè suí qí fèn cái fèn bù tóng ér qiú wú bú huò zhě wéi shū hū 　　　　zì kǒng zǐ shèng rén qí xué bì shǐ yú guān shū dàng shì shí wéi zhōu zhī zhù xià shǐ lǎo dān wéi duō shū hán xuān zǐ shì lǔ rán hòu jiàn yì xiàng yǔ lǔ chūn qiū jì zhá pìn yú shàng guó rán hòu dé wén shī zhī fēng yǎ sòng ér chǔ dú yǒu zuǒ shǐ yǐ xiàng néng dú sān fén wǔ diǎn bā suǒ jiǔ qiū shì zhī shēng yú shì shí dé jiàn liù jīng zhě gài wú jǐ qí xué kě wèi nán yǐ ér jiē xí yú lǐ yuè shēn yú dào dé fēi hòu shì jūn zǐ suǒ jí zì qín hàn yǐ lái zuò zhě yì zhòng zhǐ yǔ zì huà rì qū yú jiǎn biàn ér shū yì duō shì mò bù yǒu rán xué zhě yì yǐ gǒu jiǎn hé zāi yú yóu jí jiàn lǎo rú xiān shēng zì yán qí shào shí yù qiú shǐ jì hàn shū ér bù kě dé xìng ér dé zhī jiē shǒu zì shū rì yè sòng dú wéi kǒng bù jí jìn suì shì rén zhuǎn xiāng mó kè zhū zǐ bǎi jiā zhī shū rì chuán wàn zhǐ xué zhě zhī yú shū duō qiě yì zhì rú cǐ qí wén cí xué shù dāng bèi xǐ yú xī rén ér hòu shēng kē jǔ zhī shì jiē shù shū bù guān yóu tán wú gēn cǐ yòu hé yě 　　　　yú yǒu lǐ gōng zé shào shí dú shū yú lú shān wǔ lǎo fēng xià bái shí ān zhī sēng shè gōng zé jì qù ér shān zhōng zhī rén sī zhī zhǐ qí suǒ jū wéi lǐ shì shān fáng cáng shū fán jiǔ qiān yú juàn gōng zé jì yǐ shè qí liú tàn qí yuán cǎi bō qí huā shí ér jǔ jué qí gāo wèi yǐ wéi jǐ yǒu fā yú wén cí jiàn yú xíng shì yǐ wén míng yú dāng shì yǐ ér shū gù zì rú yě wèi cháng shǎo sǔn jiāng yǐ wèi lái zhě gōng qí wú qióng zhī qiú ér gè zú qí cái fèn zhī suǒ dāng dé shì yǐ bù cáng yú jiā ér cáng yú qí gù suǒ jū zhī sēng shè cǐ rén zhě zhī xīn yě 　　　　yú jì shuāi qiě bìng wú suǒ yòng yú shì wéi dé shù nián zhī xián jìn dú qí suǒ wèi jiàn zhī shū ér lú shān gù suǒ yuàn yóu ér bù dé zhě gài jiāng lǎo yān jìn fā gōng zé zhī cáng shí qí yú qì yǐ zì bǔ shù yǒu yì hū ér gōng zé qiú yú wén yǐ wéi jì nǎi wéi yì yán shǐ lái zhě zhī xī zhī jūn zǐ jiàn shū zhī nán ér jīn zhī xué zhě yǒu shū ér bù dú wéi kě xī yě

sū shì lǐ shì shān fáng cáng shū jì

　　象牙、犀角、珍珠、美玉这些奇异珍贵的物品，虽然可以使人赏心悦目，却不实用。金石、草木、丝麻、五谷、六材，虽然具有实用价值，用过之后就会破损，取来就会用完。既能愉悦人的耳目又具有实用性，用过不会破损、取来不会用完；有贤能的人和无贤能的人都可以依凭各自的资质而各有所得；道德高尚的人和聪明睿智的人都能凭借各自的天分而各有发现；资质天分不同但是只要求取就不会没有收获的，大概只有书籍了吧。

　　从圣人孔子开始，人们的学习就一定都是从读书开始。在那个时代，只有东周王室的柱下史老聃拥有很多的书。韩宣子出访鲁国，才见到《周易》《象魏》和《鲁春秋》。季札出访地处中原的鲁国，这才得以欣赏到风、雅、颂的演奏。而楚国仅有左史倚相，能读懂《三坟》《五典》《八索》《九丘》等三皇五帝时的艰涩难懂的古书。出生在那个时代的读书人，能够读到儒家六部经典之作的人大概没有几个，他们的学习条件可以说是非常艰苦的。然而他们都熟习礼制和音乐，在道德上具有深厚的修养，这些都不是后代的读书人所能企及的。

　　自从秦汉以来，著书的人越来越多，纸张和文字笔画一天天趋于简便。因而书籍也随之日趋丰富，读书的人没有哪一个没有书的，然而学习、读书的人却越来越不认真，这是什么原因呢？我还赶得上见到那些老一辈的儒学先生，据说他们小时候，想要找《史记》《汉书》也找不到，有幸借到了，都要亲自动手抄写，日夜背诵，唯恐抄不完、背不熟就要归还了。近年来书商间相互辗转翻刻刊印书籍，诸子百家的书，每天都有千万流传于世。对于读书人来说，当今的书是如此多又如此容易得到，照理说他们的文章词采和学术造诣，应当比古人好上许多倍。可是现在参加科举考试的年轻士子，全都把书捆扎起来而不去阅读，言谈空洞无物，漫无根底，这又是什么原因呢？

　　我的好友李公择，年轻时曾在庐山五老峰下白石庵中的僧舍里读书。公择离开以后，山中的人怀念他，便把他住过的地方命名为“李氏山房”。那里的藏书共有九千多卷。公择已经广泛地涉猎了各类图书，探讨了它们的源流，采撷了其中的精华，并且仔细品尝了其中的美味，化为已有，体现于文章中，表现在行动上，因而闻名于当世。可是那些书依然像它们本来的样子，并没有丝毫的损毁。公择打算把这些书留传给后来的人，供他们对书籍无限的需求，从而满足他们的才智和天分所应当得到的知识。所以不把书藏在家里，而是藏在他从前住过的僧舍中，这是品德高尚的人的苦心。

　　我已经是年老多病的人了，对于社会没有很大的用处了，只希望能有几年的闲暇，遍读李君藏书中我还没有见过的书。而庐山本来就是我希望游览而一直没能去成的地方，大概我将终老于此了。我把公择的藏书全都翻出来，拾取他剩余弃置的东西来弥补自己的缺陷，也许会有所收益吧！而公择要我写篇文章作为他的庐山藏书记，于是才写下了上面的一席话，让后来的人得知以前的君子见到书的困难，而当今的读书人有书却不读，是非常可惜的。

苏轼《李氏山房藏书记》